Patron naszej szkoły

Wincenty Witos (1874-1945) to wybitny działacz ruchu ludowego, polityk, rolnik, rodak i wójt wsi Wierzchosławice koło Tarnowa. W latach 1911-1914 był posłem na sejm krajowy galicyjski, w latach 1911-1918 posłem na sejm austriacki, w latach 1919-1930 posłem na sejm II Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1913 r., po rozłamie w ruchu ludowym na PSL „Piast” i PSL „Lewicę”, był czołowym przywódcą PSL „Piast” razem z Jakubem Bojko. Witos był działaczem Naczelnego Komitetu Narodowego, będącego reprezentacją stronnictw Galicji utworzoną w sierpniu 1914 r. w Krakowie (jako reprezentacja polityczna narodu najwyższej instancji w zakresie wojskowej, politycznej i skarbowej organizacji zbrojnej sił polskich – Legionów Polskich), opowiadając się za rozwiązaniem sprawy polskiej w oparciu o monarchię austro-węgierską (na czele departamentu wojskowego stał Władysław Sikorski. Obok W. Witosa działali tu również: Ignacy Daszynski, Stanisław Stroński i Stanisław Kot). NKN rozwiązał się 15.10.1917r. po utworzeniu Rady Regencyjnej, będącej namiastką władzy najwyższej w Królestwie Polskim pod koniec I wojny światowej. RR nie zyskała szerszego poparcia w społeczeństwie i dlatego 14.11. 1918r. przekazała swą władzę Józefowi Piłsudskiemu.

W latach 1920-1921, 1923, 1926 W. Witos pełnił funkcję premiera Rzeczypospolitej Polskiej i był zwolennikiem współpracy z prawicą. Swoje poglądy polityczne Witos zmienił częściowo po przewrocie majowym w 1926 r. W latach 1926 – 30, jako jeden z jedenastu przywódców „Centrolewu”, został aresztowany i skazany w tzw. procesie brzeskim.

Od 1933 r. był na emigracji w Czechach pełniąc jednocześnie funkcję prezesa NKW PSL. W kwietniu 1939 r. powrócił do kraju.

W 1913 r. odbył się Kongres Zjednioczeniowy Stronnictw Ludowych, na którym powstało silne Stronnictwo Ludowe – na czele SL stanęli W. Witos i J. Bojko. O prężności ruchu ludowego w regionie strzyżowskim świadczy fakt, że trzykrotnie był tu W. Witos (1921r. na inspekcji powiatu strzyżowskiego w Strzyżowie i w Dobrzechowie; latem 1930 r. oraz 14 sierpnia 1932 r. w Strzyżowie, Dobrzechowie i Markuszowej, przemawiając na wiecach ludowych). Z okazji pobytu W. Witosa otwarto Dom Ludowy w Markuszowej.

Podczas okupacji hitlerowskiej w 1939 i 1940 r. Witos był aresztowany i namawiany do współpracy z okupantem. Współpracę kategorycznie odrzucił, był więziony m.in. na Zamku w Rzeszowie, co upamiętnia wmurowana tam tablica pamiątkowa. Tuż po wyzwoleniu kraju w 1945 r., na krótko przed śmiercią powołano go jako formalnego prezesa Stronnictwa Ludowego na Wiceprezydenta Krajowej Rady Narodowej.

Zmarł w Krakowie 31.10.1945 r., pochowany w kaplicy cmentarnej w rodzinnych Wierzchowicach. W domu rodzinnym powstało Muzeum Biograficzne W. Witosa, które działa do dziś.